Narsisistik istismar döngüsü, narsistik özelliklere sahip kişilerin ilişkilerini karakterize eden istismar edici davranış modelini ifade eder. Bu, önce bir kişiyi idealleştirmeyi, sonra onu değersizleştirmeyi, döngüyü tekrarlamayı ve en sonunda artık işe yaramadıklarında onu bir kenara atmayı içerir.
Narsistik İstismar Döngüsünün Aşamaları
İdealleştirme Aşaması
Bu aşama aynı zamanda takdir aşaması olarak da bilinir ve tipik olarak aşk bombalaması ile karakterize edilir.
Romantik bir ilişkide narsist, hediyeler ve iltifatlarla gözlerinizi kamaştıracaktır. Kendinizi özel hissetmenizi sağlayacaklar ve sizden büyük ölçüde etkilenmiş gibi görünecekler. Sanki hemen âşık olmuşlar gibi görünecek ve sanki kaderinde yalnız siz varmış gibi hissedecekler.
Görünüşte masum veya sevimli olmasına rağmen, bazı kontrol taktikleri erken dönemde mevcut olabilir. Örneğin, ilişki dışında başkalarıyla vakit geçirdiğiniz için sizi suçlayabilir veya utandırabilirler.
Bir arkadaşlıkta narsist sizi övecek, sizinle çok zaman geçirecek ve her konuda size güvenecektir.
Narsist bir patronla, onların hayallerindeki çalışan olduğunuzu ve bu işte sizin kadar iyi kimsenin olmadığını hissedeceksiniz. Aslında gerçekleşmeyen zamlar ve terfilerle ilgili ipuçları olacaktır.
Devalüasyon Aşaması
Narsist, yanlış bir şey yaptığınıza, önemli bir şeyi unuttuğunuza veya onun duygularını incittiğinize dair ince ipuçları vermeye başlayacaktır. Kendinizi güvensiz hissetmeye başlayacaksınız.
Bazı göstergeler şunları içerir:
- Pasif saldırganlık
- Ters iltifatlar
- Kötü davranış için mazeretler
- İnce eleştiri
- Duvar örme
- Başkalarıyla karşılaştırmalar
- Alay ve aşağılama
Narsist sizi yapmadığınız şeylerle suçlayacak ve siz bunu gerçekten yapıp yapmadığınızı merak edene kadar size baskı yapmaya devam edecektir. Buna son zamanlarda popüler bir kavram olan gaslighting denir.
Narsistin size neden katlandığını merak etmeye başladığınızı göreceksiniz. Bu çok kötü bir duygudur. Kendi anılarınızı ve yargılarınızı sorgulayacak ve narsistin sizi terk etmemesi için daha iyi olmaya çalışacaksınız.
Uyarılar, ültimatomlar, cezalar, şantaj ve kendine zarar verme tehditleri gibi duygusal açıdan istismarcı taktikler de mağduru manipüle etmenin ve zayıflatmanın yaygın yollarıdır.
Tekrarlama Aşaması
Değersizleşme aşaması, kendinizi depresif, endişeli, kafanız karışmış hissetmenize ve narsistle olan ilişkinizi kaybetmekten korkmanıza neden olabilir. Ya onları memnun etmek için daha çok çabalayabilirsiniz ya da kendinizi korumak için onlardan uzaklaşabilirsiniz. Narsist, kendinizi ondan uzaklaştırma girişimleriniz nedeniyle incinmiş ve öfkeli hissedecektir.
O zaman idealleştirme ve değersizleştirme döngüsü yeniden başlayacak. Bir anda size karşı son derece nazik davranacak, iltifatlar yağdıracak ve kendinizi yeniden değerli hissetmenizi sağlayacaklar. Ancak ilişkide kendinizi güvende hissetmeye başladığınız anda, sizi bir kez daha değersizleştirmeye başlayacaklar.
Atma
Atma aşaması birkaç farklı şekilde oynanabilir. Narsist sizinle işinin bittiğine ve artık ona ihtiyacınız olmadığına karar verebilir. Reddetme genellikle hızlı ve acımasızdır.
Ya da uyanıp bu partnerin, arkadaşınızın, işvereninizin veya tanıdığınız kişinin sizin için sağlıklı olmadığını fark edebilir ve bu durumdan kurtulmaya çalışabilirsiniz. Narsist sizi tekrar aşk bombardımanına tutmaya başlayabilir ve idealleştirme, değersizleştirme ve bir kenara atma döngüsü siz sonunda özgür kalana kadar kendini tekrar edecektir.
Bitirirken
Narsistik istismar döngüsü romantik ilişkilerden tutun aile, iş yeri ve sosyal çevrelere kadar her anda ve yerde karşımıza çıkabilir. Şuan narsistik istismar döngüsü içinde olduğunuzdan şüpheleniyorsanız veya geçmişte bulunduysanız hem bu döngü içerisinde yıpranmış kendinizi hem de karşı tarafı terapi almaya yönlendirmek en doğru karar olabilir.